الهه (1404)

کتاب الهه روایتی از زندگی و گستره‌ی فعالیت‌های زنده‌یاد الهه فرمانی است. دانش‌آموخته‌ی رشته‌ها‌ی آمایش منطقه‌ای، برنامه‌ریزی شهری و شهرسازی از دانشگاه سوربونِ فرانسه، فعال محیط‌زیست، مددکار اجتماعی، طراح و گرافیست، مؤلف و مترجم کتاب‌هایی در زمینه‌ی فلسفه‌ی شرق، مهندس شهرساز، از بنیان‌گذاران انجمن گیاه‌خواران و هم‌چنین مسئول راه‌اندازی تعدادی رستوران‌ با هدف ارائه‌ی غذاهای گیاهی در کشور.

بانو الهه فرمانی در چهارم مرداد 1325 در تهران قدم به این دنیا گذاشت و در هجدهم دی 1400 در شهر زادگاهش چشم از جهان فانی فرو بست. او در سال 1371 و در چهل و شش سالگی با بزرگمهر گل‌بیدیِ بیست و شش ساله ازدواج کرد که به دلیل اختلاف سنی نوزده ساله، نقطه‌عطف زندگی هر دو آن‌ها به حساب می‌آمد.

کتاب الهه چنان که بزرگمهر گل‌بیدی در مقدمه نیز به آن اشاره کرده «چکیده‌ی عشق به الهه فرمانی» است؛ و «ریشه در رابطه‌ی عاطفی عمیق و احساسات ژرف عاشقانه‌ای دارد» که خوش‌بختانه او هنوز در تکاپوی هیجانات الهام‌بخش آن غوطه‌ور است.

به نظر می‌رسد گل‌بیدی پس از درگذشت همسرش که سوگ و غم بی‌انتهایی به او تحمیل کرد تصمیم گرفت به وصیت زنده‌یاد توران میرهادی (1395 تا 1306) عمل کند و «غم بزرگ» را به «کار بزرگ» تبدیل کند. کار سترگ و سنگینی که شامل سرمایه‌گذاری در ساخت فیلم مستند الهه بود؛ به اضافه‌ی انتشار کتابی درباره‌ی الهه فرمانی و هم‌چنین راه‌اندازی وب‌سایتی برای اشتراک‌گذاری درس‌گفتارها، نوشته‌ها و یادداشت‌های پراکنده‌ و به جا مانده از او.

در حقیقت باید گفت کتاب الهه متن کامل گفت‌وگوهایی است که برای فیلمی به همین نام (به کارگردانی ناصر صفاریان) و به ضرورتِ ساخت آن انجام شد. گفت‌وگوهایی برآمده از دلِ پرسش و پاسخ‌های بزرگمهر گل‌بیدی با دوستان و نزدیکان بانو الهه؛ به اضافه‌ی گفت‌وگوی صفاریان با جناب آقای گل‌بیدی که در بخشی از همین فیلم مورد استفاده قرار گرفته است.

کتاب الهه چنان که بزرگمهر گل‌بیدی در مقدمه‌ی خود به آن اشاره کرده روایتی از بخشِ بسیار کوچکی از زندگی بانویی است که در حد فاصل سال‌های 1325 تا 1400 در کشور عزیز ما ایران نفس می‌کشیده است. انسانی بسیار فراتر از نگاه محدود ما زمینی‌ها که حضورش تجسم‌بخش ارزش‌ها و آرمان‌های زندگی بزرگمهر گل‌بیدی بود و هست.

اکنون با انتشار این کتاب می‌توان گفت الهه فرمانی در قلب بزرگمهر گل‌بیدی قرار دارد و در حالی که هم‌چنان زیبایی می‌آفریند، حامی و الهام‌بخش دنیای اوست. بانویی که در زمستان 1400 و با ترک کالبد مادی، برای همیشه به پروردگار پیوست.

خداوند را سپاس‌گزارم که در گردآوری گفت‌وگوها و تولید محتوای این کتاب نقش کوچکی داشتم؛ و از این رهگذر توانستم با زندگی شگفت‌انگیز بانوی گران‌قدری آشنا شوم که راه و مسیر زندگی‌اش می‌تواند و باید که الهام‌بخش زنان شجاع و قدرتمند کشورم باشد. زنانی با روحی بلند و خستگی‌ناپذیر که هرکدام‌شان می‌توانند الهه‌ی زندگی مردان و زنان دیگری باشند.